Trào lưu tạo tượng chính mình bằng AI: Nguy cơ ẩn sau thú vui ảo

Gần đây, giới trẻ rộ lên trào lưu sử dụng AI để tạo tượng hoặc hình ảnh 3D chính mình. Chỉ cần tải ảnh chân dung, vài thao tác đơn giản, hệ thống AI sẽ dựng lên một mô hình sống động: từ gương mặt, vóc dáng cho đến biểu cảm. Trào lưu này nhanh chóng lan rộng nhờ sự mới lạ và khả năng “ảo hóa” bản thân một cách độc đáo.

Mục lục [Thu gọn/Mở rộng]

• Dữ liệu sinh trắc học – không chỉ là vài tấm ảnh
• Nguy cơ lộ lọt dữ liệu
• Tưởng vô hại, nhưng hệ quả dài lâu
• Làm gì để bảo vệ bản thân?
• Lời cảnh báo

Dữ liệu sinh trắc học – không chỉ là vài tấm ảnh

Ít ai nhận ra rằng để có thể dựng được tượng ảo, nền tảng AI phải thu thập rất nhiều dữ liệu sinh trắc học: đường nét khuôn mặt, tỷ lệ cơ thể, thói quen biểu cảm… Đây là những thông tin vô cùng nhạy cảm, vì nó gắn liền với định danh cá nhân và không thể thay đổi như mật khẩu.

Nguy cơ lộ lọt dữ liệu

• Lưu trữ lâu dài: Nếu nền tảng giữ lại dữ liệu, chúng có thể được sử dụng về sau mà người dùng không hề hay biết.
• Huấn luyện mô hình AI khác: Dữ liệu khuôn mặt có thể trở thành nguyên liệu để huấn luyện deepfake – tái tạo bạn trong những bối cảnh không mong muốn.
• Quảng cáo định danh: Dựa trên vóc dáng, tuổi tác, thói quen biểu cảm, các công ty có thể xây dựng hồ sơ chi tiết để nhắm quảng cáo siêu chính xác.

Tưởng vô hại, nhưng hệ quả dài lâu

Khác với việc chia sẻ ảnh chụp thông thường, dữ liệu sinh trắc học một khi bị lộ, bạn không thể thay đổi khuôn mặt hay dáng người của mình. Điều này đồng nghĩa nguy cơ bị lợi dụng để giả mạo, lừa đảo hay thậm chí tống tiền trong tương lai.

Làm gì để bảo vệ bản thân?

• Đọc kỹ chính sách bảo mật: Trước khi tải ảnh lên, hãy kiểm tra nền tảng có cam kết xóa dữ liệu sau khi xử lý hay không.
• Chọn ứng dụng uy tín: Ưu tiên các app, website có thương hiệu rõ ràng, được cộng đồng đánh giá tích cực, thay vì công cụ miễn phí trôi nổi.
• Hạn chế dùng ảnh thật: Nếu chỉ thử nghiệm vui, hãy cân nhắc dùng ảnh ảo, avatar hoặc ảnh đã chỉnh sửa thay cho ảnh chính diện thật.
• Xóa quyền truy cập: Sau khi trải nghiệm, hãy xóa tài khoản hoặc yêu cầu xóa dữ liệu (nếu nền tảng hỗ trợ).
• Giữ ý thức dài hạn: Đừng quên rằng khuôn mặt, giọng nói, dáng người là dữ liệu định danh vĩnh viễn. Một khi đã bị lộ, bạn không thể thay đổi chúng như thay mật khẩu.

Lời cảnh báo

Trào lưu tạo tượng AI có thể mang lại sự thích thú tức thời, nhưng bạn trẻ cần cân nhắc: giá trị giải trí ngắn hạn có xứng đáng với rủi ro lâu dài?

Hãy thận trọng trước khi tải hình ảnh cá nhân lên bất kỳ nền tảng nào, đặc biệt khi chưa rõ cách họ xử lý và bảo mật dữ liệu. Đôi khi, “bức tượng AI” kia không chỉ là sản phẩm nghệ thuật, mà còn là “chiếc chìa khóa” mở ra cánh cửa riêng tư của chính bạn.